De stichting Dwaze vaders helpt mannen die na de echtscheiding geen omgang met hun zonen of dochters mogen hebben. In Nederland zijn er meer dan 15000 kinderen per jaar die maar een van de ouders zien. Meestal is dat de moeder. Veel vaders verlangen naar hun kinderen. Kinderen wachten op hun vader. Een van die vaders is bereid om over zijn ervaringen te praten.

‘Dwaze vaders zijn vaders die het psychisch moeilijk hebben omdat ze hun kinderen missen en om hun recht moeten vechten', begint Eric, die zelf door een hel is gegaan. Een jaar geleden werd hij beschuldigd van incest met zijn dochtertje. Het heeft de plaatselijke krant gehaald, maar nu blijkt dat de beschuldiging onterecht is.

Emotioneel

‘Zo'n beschuldiging slaat je emotioneel kapot, dat voelde als een speer in mijn hart, ik kon het niet geloven', zegt Eric nog steeds met onbegrip in zijn ogen. Eric woont in de omgeving van Dedemsvaart. Anderhalf jaar geleden is zijn vrouw bij hem weggelopen en nam zijn dochtertje mee. In de hitte van de echtscheidingsprocedure uitte ze tegenover de rechter het vermoeden dat de man zijn dochtertje 'betastte'. Voor de kinderrechter was dit de reden om onmiddellijk alle omgang tussen vader en kind stop te zetten en een onderzoek door de raad van kinderbescherming te gelasten. Terwijl Eric openhartig praat, stralen vanaf de muren de levendige vrolijke ogen van zijn kind de kamer in. Het meisje op de foto's, in de armen van haar vader, is 5 jaar en heeft bruin krullend haar. De meeste foto's zijn oude kiekjes op een kopieerapparaat gemaakt. ‘Ik heb Mieke al meer dan een jaar niet gezien, op drie keer na, ja, dat was bij de raad van kinderbescherming. Toen mocht ik met haar spelen onder toezicht van een maatschappelijk werkster'. Zo'n speeluurtje bij de raad in een vreemde omgeving valt niet mee. ‘We hebben gespeeld, gepraat en aarzelend geknuffeld. Gelukkig was de speelruimte prettig ingericht en de mensen waren er warm en aardig. Ik voelde me wel onmachtig en gespannen. Voor vader en kind is zo'n ontmoeting bij de raad van kinderbescherming een ramp, ronduit vernederend, maar je moet het ondergaan, er is geen andere weg', zegt Eric als hij terugdenkt aan die bezoeken.

Onderzoek

‘In het kader van het onderzoek zijn er gesprekken geweest met de huisarts, andere artsen, orthopedagoog, consultatiebureau, peuterspeelzaal en de basisschool. Zo'n onderzoek is niet makkelijk', zegt Eric. ‘En dan te bedenken dat mijn vrouw alleen maar een vermoeden van incest heeft gehad, ze heeft zelf niets gezien of waargenomen tijdens ons huwelijk, want uit die tijd stamde de beschuldiging. Al die instanties zoals de rechter, de raad en zelfs de kranten sprongen er boven op. Ik voelde me als een misdadiger, terwijl ik alleen maar van mijn kind hou, ik wil haar zien en zal haar nooit kwaad kunnen doen', zegt Eric.
‘Gelukkig was het verslag positief en ben ik ‘vrijgesproken'.' Eric wijst op een vuistdik dossier waarin hij alle belangrijke uitspraken van de rechter heeft onderstreept. `Niets wees op incest, natuurlijk heeft het meisje het moeilijk met onze scheiding en alle veranderingen gehad.' De rechter heeft nu een bezoekregeling uitgesproken. ‘Binnenkort kan ik gelukkig mijn dochter voor het eerst ophalen, ik zie daar naar uit. Ik mag haar één zaterdag in de 14 dagen hier hebben. Dat vind ik te weinig maar het is een begin.'

Anoniem

Eric is volledig ‘vrijgesproken' van de beschuldigingen, zijn dochtertje verlangt naar hem, maar toch krijgt hij niet meer dan die paar uren per 14 dagen. ‘Ik zou haar een heel weekend willen ontvangen, eigenlijk zou ik willen dat ze hier altijd is, maar ja.' Een week na het interview schrijft Eric me de volgende brief. ‘Afgelopen zaterdag is Mieke bij me geweest in het kader van de om­gangsregeling. We houden veel van elkaar. We zijn naar de film geweest en hebben veel plezier gehad. Ik mis haar elke dag. Als ik haar in de namiddag naar huis breng dan zwaa­it ze me na tot ik uit het zicht ben. Ik voel dan een intense pijn.'

Eric is bang dat door publiciteit zijn bezoekregeling gevaar zal lopen en het kwetsbare contact weer verbroken wordt. Daarbij heeft hij ook nog de hoop dat het tussen hem en zijn ex-vrouw weer goed komt. Hij heeft me gevraagd of ik hun namen en situaties zo wil veranderen dat hij anoniem kan blijven. Dat andere mensen zijn verhaal lezen vindt Eric belangrijk omdat het andere vaders kan steunen. Dat is mede de reden dat hij lid is geworden van de stichting Dwaze vaders.

Onmacht

‘Mannen die hun kinderen willen zien zijn verschrikkelijk onmachtig. Je hebt de hele rechterlijke macht tegen je. Daar moet wat aan gedaan worden', zegt Joep Zander uit Deventer. Hij kan volledig mee praten, hij is zelf een dwaze vader die zijn eigen kind al meer dan vier jaar niet heeft gezien en onlangs in hongerstaking is geweest. Ook bij hem staat een hele rij oude foto's op het bureau.
Joep is regiovertegenwoordiger voor de Dwaze vaders, waaronder ook Avereest (Dedemsvaart) valt. ‘Dwaze vaders zijn vaders die ontzettend graag het omgangsrecht met hun kinderen willen, maar dat op de een of andere manier niet krijgen. De cijfers liegen er niet om', zegt Joep. `In 1960 bedroeg het aantal echt­scheidingen per jaar bijna 6000, op het moment zijn er meer dan 34.000 echtscheidingen per jaar. Daar zijn 36000 kinderen bij betrokken. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 40% van die kinderen geen of nauwelijks contact met een van de ouders heeft. In deze berekening zijn geen kinderen uit buitenhuwelijkse situaties opgenomen. Al met al betekent het dat meer dan 15000 kinderen per jaar in Nederland een van de ouders moeten missen, meestal de vader. Het werkelijke aantal is zeker viervoudig.' Echtscheiding mondt vaak uit in een heftige strijd om de kinderen. Een kleine hint in de richting van seksueel misbruik of drankgebruik is al voldoende om de alarmbellen te laten rinkelen en de omgangsregeling stop te zetten. ‘Dat is ook met Eric gebeurd', zegt Joep. Van onterechte beschuldigingen wordt volgens hem steeds vaker gebruik ge­maakt. Advocaten ondersteunen dat ook gemakkelijk, het gaat om het belang van hun cliënt, zeggen ze dan. Joep laat een stukje uit een verslag zien waarin tegen een vader celstraf geëist wordt omdat hij regelmatig zijn dochtertje verluierde en daarbij haar schaamdelen aanraakte om er zalf op te doen. Verluieren moet je aan vrouwen over laten, staat er in het verslag van de psychiater. ‘Van emancipatie hebben ze zeker nog nooit gehoord', zegt Joep.
‘Gelukkig is het in het geval van Eric allemaal goed gekomen, als je één bezoekdag in de veertien dagen tenminste goed vindt.'
`Omgangsrecht houdt meer in vinden de Dwaze vaders. Eigenlijk zou je van verzorgingsrecht moeten spreken, zodat er een volwaardig contact tussen vader en kind kan zijn.'

De wet

`De stichting Dwaze vaders pleit voor een aantal veranderingen in de wet. Dat is op de eerste plaats dat er op een andere manier gescheiden moet gaan worden. De huidige manier, waarin de advocaten het woord doen, werkt alleen maar meer conflicten in de hand. Het is bijvoorbeeld schering en inslag dat als de moeder zich bedreigd en angstig voelt - dat kan haar reactie op de scheiding zijn - er met straatverboden gedreigd wordt. Deze worden in kort geding ook daadwerkelijk opgelegd.' `Het tweede dat onze stichting wil is dat beide ouders ouder moeten blijven en er niet een uit de ouderlijke macht ontzet wordt. Verder streven we er naar dat er binnen 48 uur na scheiding van de ouders, weer contact tussen de andere ouder en kind is. En sancties in geval van valse beschuldigingen. ‘Het is toch te gek dat moeders niet aangesproken kunnen worden op valse beschuldigen en smaad.'
`Mannen zijn ook bang om voor deze rechten op te komen want ze vrezen verdere onthouding van bezoekrecht. Het duidt immers op een verstoorde relatie. Rechters willen nogal eens een beslissing motiveren, tegen het belang van vader en kind in, door te zeggen dat omgangsrecht niet in het belang van het kind is doordat de relatie met de moeder verstoord is.'
De dwaze vaders zijn van mening dat het niet in het belang van de kinderen is als ze geen contact met hun vader hebben. José is de dochter van een Dwaze vader, zij schrijft, ‘Het maakt niet uit hoe slecht een vader is, je mag een kind het recht om een vader te hebben ‘nooit' ontnemen.'