Het Financieele Dagblad, pagina Recht & Belastingen, publicatiedatum: 5-4-2007WIM ORBONS EN JOEP ZANDER
Echtscheidingswetgeving die recht doet aan zowel vader, moeder als kinderen komt in Nederland maar niet van de grond. België en Frankrijk doen het beter met regelingen die veel onnodig en groot leed kunnen voorkomen.
Het is in het belang van kinderen om ook na echtscheiding twee gelijkwaardige ouders te hebben. En dat kan. In België is sinds een halfjaar de wet-Onkelinx van kracht. Die zegt dat de rechter bij scheiding voorrang moet geven aan verblijfsco-ouderschap, tenzij beide ouders samen anders overeenkomen. Een kind verblijft afwisselend evenveel bij de moeder als bij de vader.
Een vergelijkbaar voorstel is in Nederland gedaan door het voormalig Tweede-Kamerlid Luchtenveld (VVD). Zijn voorstel werd in de Eerste Kamer vorig jaar verworpen na een lobby van juridische beroepsbeoefenaren zoals rechters. Binnenkort wordt een voorstel van de voormalige minister van Justitie Donner (CDA) behandeld. Dat valt weer terug op een onderscheiding tussen eerste- en tweederangs ouderschap. Het kind verblijft bij moeder en vader krijgt in het beste geval een omgangsregeling. Het is de vraag of met een paar amendementen de kou uit de lucht is.
Sinds de jaren zeventig is er sprake van een echtscheiding indien één ouder zegt dat het huwelijk duurzaam ontwricht is. Sindsdien is het aantal echtscheidingen en verbrekingen van samenwoonrelaties enorm gestegen. In Nederland vinden nu per jaar bijna 110.000 scheidingen plaats, waarbij bijna 60.000 kinderen zijn betrokken. Per etmaal 165 kinderen.
Kinderen mogen in principe niet van hun ouders worden gescheiden. Dit beginsel is vastgelegd in het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Maar bijna de helft van de scheidingskinderen heeft géén of nauwelijks contact meer met een van beide ouders, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De andere helft heeft een werkende omgangsregeling, maar zo'n regeling heeft natuurlijk weinig met opvoeden te maken.
Scheidingskinderen, met name als ze van een van de ouders worden gescheiden, leven statistisch gezien korter, doen het slechter op school, hebben vaker emotionele of psychische klachten, lopen meer kans op gezondheidsproblemen en seksueel misbruik, raken vaker aan drank en drugs en belanden eerder in de criminaliteit. Scheiding en daardoor de massale ontvadering, is een grote oorzaak van armoede, (jeugd)criminaliteit, aanmeldingen bij de Bureaus Jeugdzorg en verborgen leed. Een neerwaartse spiraal die, via socialisatie van relatiemodellen, zal doorzetten bij ongewijzigd kabinetsbeleid.
De betrokkenheid van vaders, gescheiden of niet, bij de opvoeding van kinderen moet worden vergroot. De totale afwezigheid van vaders bij zo'n twintig procent van alle kinderen leidt volgens een evaluatierapport van 112 wetenschappelijke studies tot grote sociologische, psychologische en medische schade aan kinderen. De kans op mishandeling van kinderen wordt verdrievoudigd door de afwezigheid van vaders.
Uit een reeks van onderzoeken blijkt dat de samenhang tussen de ontwikkeling van kinderen en actieve betrokkenheid (qua gedrag en opvattingen) van de vader ten minste gelijk is en volgens sommige studies zelfs enigermate groter is dan de samenhang met gedrag en opvattingen van moeder. Dat geldt voor zonen, maar ook voor dochters over de hele leeftijdsperiode van 0 tot 18 jaar, en het geldt voor kinderen ongeacht cultuur, etnische afkomst en sociale klasse.
Tot nu toe hebben het familierecht en de rechtspraak in Nederland gefaald in het creëren van oplossingen die recht doen aan het belang van vaders voor kinderen. De Nederlandse Staat hield zelfs de vader van het meisje van Nulde actief weg bij zijn dochter en schiep daarmee mede de ruimte voor de moord op haar. Vergelijkbare situaties zagen we in de zaken van Savanna, Damaris en Daniël uit Tolbert, het Maasmeisje Gessica en de 5-jarige Metehan uit Apeldoorn.
Buitensluiting van vaders geschiedt dikwijls op basis van vooroordelen tegen mannen ten aanzien van vermeende stalking, huiselijk geweld en kinderontvoering. Mannen worden ten onrechte al bij voorbaat als dader aangemerkt (overheids- en Sire-campagnes), cijfers worden gemanipuleerd (landelijk project Huiselijk Geweld) en achtergehouden (NIZW/AMK-cijfers over plegers kindermishandeling en LIS-cijfers over gewonden na huiselijk geweld).
In Frankrijk staat gelijkwaardig ouderschap na scheiding al sinds 2002 in de wet, zij het niet bij voorrang, zoals in België. Deze 'Résidence alternée' is sindsdien in tien procent van de gevallen door de rechter uitgesproken. Tegen deze bescheiden ontwikkeling wordt gesputterd door de feministe Jacqueline Phélip in haar boek Le livre noir de la garde alternée. Dit boek is gebaseerd op bijeengesprokkeld case-onderzoek, waarvan de relevantie ook volgens enkele medestanders van haar zeer twijfelachtig is. Veelal hebben de beschreven problemen te maken met weerstanden die moeders hebben tegen de aanwezigheid van de vader in het kinderleven.
Opvallend is dat zowel in Nederland (ook in de Tweede Kamer) als in Frankrijk de tegenstanders van gelijkwaardig ouderschap zich telkens slechts baseren op enkele casebeschrijvingen, terwijl er ook goede en verantwoorde onderzoeken zijn die zich baseren op systematisch verzameld materiaal. Amerikaans meta-onderzoek wijst uit dat ouders onder condities van gedeeld ouderschap minder vaak ruzie hebben en psychische storingen bij de kinderen niet vaker voorkomen. Nederland moet zijn achterstand in dezen inhalen.
Wim Orbons is gezondheidseconoom en contactpersoon van de expertgroep van het manifest 'Integriteit van het ouderschap'. Joep Zander is pedagoog en auteur van het boek Gemist vaderschap.
|
Last Updated http://joepzander.nl/finan.htm : zie ook de andere pagina's. © siteontwikkeling en beeldrecht Joep Zander |